Dni Pamięci Natalii Gorbaniewskiej

Dni Pamięci we Wrocławiu 2014

„Dni Pamięci Natalii Gorbaniewskiej” to zorganizowane we Wrocławiu uroczyste obchody pierwszej rocznicy śmierci wybitnej rosyjskiej poetki, dysydentki, tłumaczki literatury polskiej na język rosyjski, przyjaciela Polski, które miały miejsce 29-30 listopada 2014 roku. W ramach obchodów odbyła się konferencja „Przeciw wojnie i nienawiści”, wystawy rysunków i fotografii, pokazy filmowe, wieczór wspomnień połączony z recytacją wierszy poetki oraz odsłonięcie pamiątkowej tablicy na wrocławskim Rynku.

Tablica Natalii Gorbaniewskiej - Fainberg Viktor, Litwinow Pawel (2) Wiktor Fajnberg i Paweł Litwinow przy tablicy

Na zaproszenie prezydenta Wrocławia oraz Fundacji „Za Wolność Waszą i Naszą” na uroczystości do stolicy Dolnego Śląska przyjechali synowie Natalii Gorbaniewskiej z rodzinami, weterani ruchu dysydenckiego w Związku Sowieckim, w tym Mustafa Dżemilew – przywódca Tatarów krymskich, Aleksiej Daniel, Paweł Litwinow i Wiktor Fajnberg. Przybyli dawni działacze polskiej Solidarności: Mirosław Chojecki, Zbigniew Gluza, Karol Modzelewski, Kornel Morawiecki. Także ludzie pióra z Ukrainy, Białorusi, USA, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji, dla których imię Natalii Gorbaniewskiej jest sztandarem walki z komunizmem, walki o demokrację, prawa człowieka, przeciwko wojnie. Przyjechali także obrońcy praw człowieka oraz znawcy twórczości i działalności społeczno-politycznej Natalii Gorbaniewskiej, jej uczniowie. Panel konferencji „Przeciw wojnie i nienawiści” poprowadził, wspólnie z prezesem zarządu Fundacji „Za Wolność Waszą i Naszą” Mikołajem Iwanowem, redaktor naczelny portalu PolskieRadio.pl Andrzej Mietkowski. Nie przyjechali, ze względu na stan zdrowia, Władimir Bukowski oraz Borys Niemcow.

Iwanow Nikolai, Mietkowski Andrzej, Litwinow Pawel Wystąpienie Pawła Litwinowa

25 sierpnia 1968 roku Natalia Gorbaniewska wraz z sześciorgiem przyjaciół wyszła na Plac Czerwony w Moskwie, by zademonstrować sprzeciw wobec agresji Związku Sowieckiego i jego satelitów na Czechosłowację. Ich protestu nie dało się zagłuszyć, mimo wysiłków propagandy komunistycznej. Surowe represje nie złamały uczestników desperackiej manifestacji. We Wrocławiu gościły trzy osoby, które wzięły udział w słynnej demonstracji w Moskwie w 1968 roku: Paweł Litwinow, Wiktor Fajnberg oraz Josif Gorbaniewski (był wtedy niemowlakiem w wózku). Posłanie do uczestników wrocławskiej imprezy skierował szef polskiej dyplomacji Grzegorz Schetyna. – Oddając cześć Natalii Gorbaniewskiej chciałbym podkreślić, że również dzisiaj my – Polacy i Rosjanie – jesteśmy odpowiedzialni za to, by nigdy więcej życie i godność ludzi nie były traktowane z pogardą – napisał minister spraw zagranicznych RP.

Dutkiewicz Rafal, Podrabinek Aleksander, Dzemilew Mustafa, Gauden Grzegorz Rafał Dutkiewicz, Aleksander Podrabinek, Mustafa Dżemilew, Grzegorz Gauden

Z kolei Adam Michnik, były działacz Komitetu Obrony Robotników i „Solidarności”, obecnie redaktor naczelny „Gazety Wyborczej” przypomniał, że „Natasza Gorbaniewska była wybitną poetką, heroicznym obywatelem i niezłomną polonofilką”. – Jej zasługi są oczywiste i godne najwyższego szacunku. Rosja ludzi wolnych ma prawo do dumy z takiego poety i obywatela. Polska ma prawo do dumy z takiego przyjaciela – podkreślił Michnik. - Jest nam bardzo wstyd, że putinowska Rosja kontynuuje agresję przeciwko sąsiadom – napisał były wicepremier Rosji Borys Niemcow do gości wrocławskich „Dni pamięci Natalii Gorbaniewskiej”. – Dziś jest to Ukraina. Kto będzie następny, jeszcze nie wiemy. Na szczęście w Rosji nie brakuje ludzi gotowych do walki przeciwko wojnie, nie zważając na oczywiste zagrożenie dla nich i ich rodzin – podkreślił Niemcow w przesłaniu do uczestników.

Dzemilew Mustafa, Mietkowski Andrzej (3) Mustafa Dżemilew i Andrzej Mietkowski

– Chociaż życie polityczne w kraju jest zduszone, to jednak ruch dysydencki rośnie i rozszerza się. Natalia Gorbaniewska i jej przyjaciele w końcu zwyciężyli. Zwyciężymy i my – zapewnił Niemcow, obecnie jeden z liderów demokratycznej opozycji przeciwko autorytarnym rządom prezydenta Władimira Putina w Rosji, które dokonały agresji zbrojnej na Ukrainie i zagrażają innym sąsiadom. – Niestety, nie mogę dziś być z wami. Bardzo jednak jestem wzruszony tym, że tak wybitni ludzie zebrali się, aby uczcić pamięć legendarnej dysydentki, która obroniła honor tych Rosjan, którzy nie zgadzali się na krwawe zdławienie czechosłowackiej wiosny. Jestem przekonany, że Natalia także byłaby rada takiemu spotkaniu – napisał Niemcow (pismo Borysa Niemcowa). – Dziś w Europie znów trwa wojna. Gdyby Gorbaniewska była dziś wśród nas, na pewno usłyszelibyśmy jej głos protestu. Dlatego we Wrocławiu, mieście, które Natalia uważała za swoją drugą ojczyznę, w dniach 29-30 listopada 2014 roku zbierają się weterani walki z komunizmem, politycy ze Wschodu, zagłuszani we własnej ojczyźnie, tak samo jak głos Natalii prawie 46 lat temu – czytamy w komunikacie organizatorów Dni Pamięci Natalii Gorbaniewskiej. Program 29 listopada (sobota) 14:00-14:30 – Otwarcie wystawy biograficznej „Natalia Gorbaniewska”, ul. Świdnicka (od przejścia podziemnego do placu Teatralnego). 15:00 – 18:30 – Otwarcie Dni pamięci Natalii Gorbaniewskiej z udziałem Prezydenta Wrocławia, Dyrektora Instytutu Książki. Konferencja „Przeciw Wojnie i Nienawiści”, Sala Wielka, Stary Ratusz, Rynek. 18:45 – Otwarcie wystawy rysunków Jarosława Gorbaniewskiego „Moja Mama…” Domek Miedziorytnika. Rynek 30 listopada (niedziela) 10:30 – nabożeństwo żałobne w intencji śp. Natalii Gorbaniewskiej, cerkiew prawosławna p.w. św. Cyryla i Metodego na Piasku. Ul. Św. Jadwigi 14 12:00 – 13:00 – pokaz filmu „Paralele, wydarzenia, ludzie”. Kino Nowe Horyzonty. 13:10 – 16:30 – wieczór wspomnień. Kino Nowe Horyzonty. 17:00 – odsłonięcie tablicy pamiątkowej na kamienicy Rynek-Ratusz 7/9. Zapalenie symbolicznej świeczki pamięci

Daniel Aleksander (2)
Aleksiej Daniel
Gorbanieski Jaroslaw (1)
Jarosław Gorbaniewski

 

 

 

 

Podrabinek Aleksander (1)
Aleksander Podrabinek
Szustrova Petruszka (1)
Petruszka Szustrova
 
Morawiecki Kornel, NN, Gabriel Michal (2) Kornel Morawiecki, Hanna Łukowska-Karniej i Michał Gabriel
Gauden Grzegorz, Iwanow Nikolaj
Grzegorz Gauden i Mikołaj Iwanow

 

REZOLUCJA/РЕЗОЛЮЦИЯ/РЭЗАЛЮЦІЯ
Za wolność waszą i naszą
За вашу и нашу свободу
За нашу і вашу свободу
 
W mediach:
gorbaniewska
 
PolskieRadio.pl:
- Dni pamięci Natalii Gorbaniewskiej. Konferencja "Przeciw wojnie i nienawiści" we Wrocławiu
- WYSTAWA PLENEROWA poświęcona pamięci Natalii Gorbaniewskiej
 
СТАТЬИ РАДИО СВОБОДА:
- "Российские танки вновь на чужой земле"
- Мустафа Джемилев: Крым – не ваш
 
------
Natalia Gorbaniewska w latach 60. XX wieku współtworzyła “Kronikę bieżących wydarzeń” – podziemny biuletyn informacyjny o represjach politycznych w ZSSR, wydawany przez grupę obrońców praw człowieka w drugim obiegu. 25 sierpnia 1968 była jedną z siedmiorga osób protestujących na placu Czerwonym w Moskwie przeciw interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. Wszyscy uczestnicy zostali aresztowani. Uznaną za niepoczytalną, Gorbaniewską umieszczono w więzieniu psychiatrycznym. Zwolniona w 1972, w grudniu ’75 została zmuszona do opuszczenia kraju. W Paryżu współredagowała kwartalnik “Kontynent” i tygodnik “Russkaja Mysl”, pracowała dla radia “Swoboda”. Relacjonowała wydarzenia w Polsce. Dzięki niej czytelnicy rosyjscy mieli możliwość poznania prawdziwej Polski – historii, kultury, literatury. Współpracowała z “Zapisem”, wydawanym w Warszawie poza zasięgiem cenzury. Była znakomitą tłumaczką. Za przekłady literatury polskiej w 1992 otrzymała nagrodę polskiego PEN Clubu. Była także laureatką nagrody im. Jerzego Giedroycia. W październiku 2008 otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 2005 Gorbaniewska była obywatelką RP. Natalia Gorbaniewska zmarła 29 listopada 2013. Została pochowana na paryskim cmentarzu Père Lachaise. Prezydent RP Bronisław Komorowski odznaczył Ją pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski – za wybitne zasługi w działalności na rzecz przełamywania historycznych stereotypów między narodem polskim i rosyjskim, za osiągnięcia w popularyzowaniu polskiej kultury, za wspieranie przemian demokratycznych w Polsce.
 
Zdjęcia: Marek Pędziwol